GOSPODARKA OBIEGU ZAMKNIĘTEGO – BIG IDEA CZY REALNE DZIAŁANIA? (E5)

PANELIŚCI:

• Robert Chciuk - Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwo Klimatu i Środowiska*
• Konrad Nowakowski – Prezes Polska izba odzysku i recyklingu opakowań: PIOIRO
• Wojciech Konecki - Prezes Applia  Związku Producentów AGD /wiceprezes KIG
• Magdalena Dziczek - Dyrektor Biura Zarządu Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK
• Ewelina Łukasik - Morawska - CEE ESG Manager PwC
• Krystian Szczepański - Dyrektor Instytut Ochrony Środowiska

MODERATOR: Jakub Pawłowski - Dziennikarz, publicysta

Dziennikarz i publicysta Jakub Pawłowski, moderujący dyskusję, zapytał panelistów o to, czy tylko produkujemy i wyrzucamy, ale czy także recyklingujemy. Przytoczył dane GUSu, według których jedynie 26, 27  proc. odpadów podlega recyklingowi, podczas kiedy aż 40 proc. trafia na składowiska.
Na początku tej części debaty wypowiedział się Robert Chciuk - Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Rozwój gospodarki przez długie lata opierał się na tym, aby jak najwięcej wytworzyć, a to, co się zużyło, wyrzucić, dlatego sporo odpadów, które można by odzyskać, finalnie trafiało na składowiska.
Problem ten pogłębiały również zarówno europejska, jak i światowa legislacja.
Zamknięcie gospodarki linearnej to aktualnie jedyna perspektywa.
Krystian Szczepański - Dyrektor Instytut Ochrony Środowiska
Musimy pamiętać nie tylko o odpadach komunalnych, które stanowią jedynie 4-5 proc. odpadów, - należy mieć na uwadze wszystkie. 40 proc. odpadów stanowi tzw. stabilat, który ląduje na wysypiskach. Konieczny jest dobry system segregacji odpadów, np. odpowiednie oznakowanie, ważna jest edukacja ludzi pod kątem segregowania śmieci. KE wydaje rocznie ok. 600 aktów dotyczących odpadów.

Ewelina Łukasik-Morawska - CEE ESG Manager PwC
Myślenie o gospodarce obiegu zamkniętego powinniśmy zacząć od momentu, na którym produkty są projektowane na etapie pomysłów i czy tworzywa wykorzystywane do ich produkcji będą i w jakim stopniu  nadawały się do recyklingu. To jest główny problem.
Wprowadzenie gospodarki obiegu zamkniętego dotyczy nie tylko odpadów komunalnych, ale także takich dziedzin, jak transport i budynki, czyli obejmujący całą infrastrukturę.
Konieczne są edukacja oraz zmiana podejścia i rozumienia idei gospodarki obiegu zamkniętego, która dotyczy nas globalnie.
Magdalena Dziczek - Dyrektor Biura Zarządu Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK
Międzysektorowość gospodarki obiegu zamkniętego, to nie tylko sektor przemysłowy, ważne, by starać się budować swoje przewagi konkurencyjne. Nie zastanawiamy się, czy odpad z mojego produktu może być surowcem służącym do produkcji innego. Zmiana podejścia mogłoby służyć wyprodukowaniu mnóstwa zielonej energii.
Dużo opakowań trafia do spalarni, więc już ich już nie odzyskamy. śą topl często bardzo drobne elementy, których nie sposób wyselekcjonować osobom segregującym śmieci.
Wojciech Konecki - Prezes Applia  Związku Producentów AGD /wiceprezes KIG
Cieszę się, że mówimy o wszystkich etapach gospodarki obiegu zamkniętego, bo zwykle mowa jest jedynie o ostatnim etapie, czyli odpadach i ich  i jego recyklingu. Warto pamiętać o ekoprojektowaniu, środkach transportu, konsumpcji i użytkowaniu produktów.
Jakie są przyczyny obecnego stanu rzeczy?
Motywacje miękkie do zmiany systemu, to trendy i moda.
Twarde, brutalnie mówiąc, wynikają z kalkulacji finansowych. Z perspektywy przedsiębiorcy wiem, że to głównie ta twarda część ma najsilniejsze możliwości motywacyjne. Z mojego doświadczenia pracy nad recyklingiem urządzeń elektronicznych ponad 90 proc. jest poddawane recyklingowi, a zatem widzimy, że to działa. Nie potrzeba nawet kija, poddajemy recyklingowi tysiące ton urządzeń elektronicznych. Do tej pory nie zbieraliśmy prawie nic z tej puli, ponieważ brakowało przymusu w tym zakresie. Robiły to koncerny w innych krajach zachodnich, gdzie taka presja istniała. Po wprowadzeniu zdecydowanych kar i ich egzekwowania, nabraliśmy rozpędu w tym zakresie i wydajemy na to rokrocznie miliard złotych.

Konrad Nowakowski – Prezes Polska izba odzysku i recyklingu opakowań: PIOIRO
Od 0 do 20 proc. stanowiło ambitny cel przetwarzania. Obecnie dla butelek PET jest to 40 proc.. Nadal jednak legislacja opiera się na określeniu celu - a to, co jest ponad celem, jest poza okresem wsparcia. Godzimy się mentalnie na to, że to, co przekracza cel, nie ma znaczenia. W ten sposób  obniżamy poprzeczkę.
Ocena cyklu życia odpadów bierze pod uwagę szereg aspektów. Przykładowo, wielokrotność użycia oznacza również jego ekologiczność. Dlatego jako najbardziej ekologiczny produkt w raporcie duńskiego ministerstwa środowiska została uznana torba plastikowa.

Ewelina Łukasik - Morawska - CEE ESG Manager PwC, zwróciła uwagę na pułapki potocznego myślenia o przetwarzaniu odpadów oraz na obawy przedsiębiorców:
Firmy jeszcze nie do końca są otwarte na nowe rozwiązania, bo są one postrzegane jako ryzykowne finansowo.
Opakowanie powinno być dostosowane do produktu,  w którym ma się znajdować - każdy z produktów ma swoje ograniczenia, ale też możliwości. Podkreślamy możliwość, że pewne opakowania, które w jednej sytuacji mogą być odpadem, a w drugim przypadku - mogą generować nowy potencjał. Plastik nie zawsze jest najgorszym rozwiązaniem. - może on generować w produkcji  mniejszy ślad węglowy niż opakowanie ze szkła bądź innego tworzywa.

Magdalena Dziczek - Dyrektor Biura Zarządu Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK

Niektóre produkty  wymagają szczególnych opakowań z różnych powodów: bo szybko się psują, bo wymagają izolacji, jak np. przyprawy, czy też muszą spełniać wysokie standardy higieny, jak kosmetyki czy zwłaszcza leki.
Druga strona to zakończenie cyklu życia opakowania, kiedy już zużyjemy ten produkt. Mamy dużo budujących przykładów ekoprojektowania.  
Należą do nich np. laminaty wykorzystywane w tubkach past do zębów. Te tradycyjne są bardzo trudne do recyklingu. Powstał jednak laminat polimerowy, który znacznie ułatwia przetwarzanie tego opakowania.
Inna sprawa to przekonanie konsumentów, co właściwie chcieliby kupić. Przykładem jest sprzedaż pasty do zębów bez papierowego kartonika.  Pozbawienie pasty tego zewnętrznego opakowania znacznie obniżyło jej sprzedaż, bowiem została uznana za produkt o dużo niższej jakości. Mamy zatem przed sobą zadanie edukacji konsumenta.
Wojciech Konecki - Prezes Applia  Związku Producentów AGD, wiceprezes KIG
Biznes nie lubi ograniczeń, ale nie jesteśmy wyznawcami dzikiego kapitalizmu. Małe firmy mają większą trudność w kosztownym dostosowaniu się do nowych regulacji i należy je w tym wspierać. Potrzebujemy dobrych i sprawnych regulacji, czasem takich, które narzucają pewne ramy. Potrzebujemy również edukacji konsumenta.

DZIĘKUJEMY, ŻE BYLIŚCIE Z NAMI - KONGRES ESG POLSKA MOC BIZNESU 2022!